Σύνταξη Αναπηρίας ή Ανικανότητας Εργασίας – Οι προϋποθέσεις και ο τρόπος χορήγησης

2025-10-22

Η κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας ή ανικανότητας προς εργασία χορηγείται από τον e-ΕΦΚΑ στους ασφαλισμένους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα που κρίνονται ανίκανοι για εργασία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία.

1. Σύνταξη αναπηρίας ασφαλισμένων του ιδιωτικού τομέα

(Άρθρο 26 του Ν. 4997/2022)

Ι) Αναπηρία από κοινή νόσο

Προϋποθέσεις:

  • Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.

  • Αν η αναπηρία προϋπήρχε της ασφάλισης, απαιτείται επιδείνωση ή νέα πάθηση σε ποσοστό τουλάχιστον 40% της συνολικής αναπηρίας, με ελάχιστο ποσοστό επιδείνωσης 20%.

  • Διακοπή της ασφαλιστέας απασχόλησης.

  • Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης:
    i) 15 έτη (4.500 ημέρες), ή
    ii) 5 έτη (1.500 ημέρες), εκ των οποίων 2 έτη (600 ημέρες) μέσα στην τελευταία πενταετία πριν από την αναπηρία, ή
    iii) 1 έτος (300 ημέρες) αν δεν έχει συμπληρωθεί το 21ο έτος ηλικίας. Οι 300 ημέρες αυξάνονται κατά 120 για κάθε επιπλέον έτος ηλικίας έως ότου φτάσουν τις 1.500 ημέρες στο 31ο έτος.

ΙΙ) Αναπηρία από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια

Προϋποθέσεις:

  • Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.

  • Διακοπή της ασφαλιστέας εργασίας.

  • Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης: μία ημέρα.

Κατώτατο ποσό σύνταξης:
Ίσο με το διπλάσιο της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης.

ΙΙΙ) Αναπηρία από ατύχημα εκτός εργασίας

Προϋποθέσεις:

  • Ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.

  • Διακοπή της ασφαλιστέας εργασίας.

  • Χρόνος ασφάλισης ίσος με το ήμισυ αυτού που απαιτείται για αναπηρία από κοινή νόσο.

2. Σύνταξη ανικανότητας ασφαλισμένων του Δημοσίου

(Π.Δ. 169/2007)

Για τους ασφαλισμένους που υπάγονται στον Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (ΚΠΣΣ), απαιτείται:

  • Απόλυση λόγω σωματικής ή διανοητικής ανικανότητας που δεν οφείλεται στην υπηρεσία, και

  • Συμπλήρωση πενταετούς τουλάχιστον πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας.

3. Σύνταξη γήρατος λόγω ειδικών παθήσεων

(Άρθρο 1 Ν. 612/1977 και σχετικές διατάξεις)

Παρέχεται σε ασφαλισμένους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα με:

  • 15 έτη ή 4.050 ημέρες ασφάλισης (για μισθωτούς ιδιωτικού τομέα),

  • Ποσό σύνταξης που αντιστοιχεί σε 35 έτη ή 10.500 ημέρες ασφάλισης.

4. Σύνταξη γήρατος γονέων, αδελφών και συζύγων αναπήρων

  • Για τον ιδιωτικό τομέα (Άρθρο 37 Ν. 3996/2011), προβλέπεται σύνταξη σε γονείς, αδέλφια ή συζύγους αναπήρων, εφόσον πληρούνται οι ειδικές προϋποθέσεις του νόμου.

  • Για τον δημόσιο τομέα, οι σχετικές ρυθμίσεις περιλαμβάνονται στο Π.Δ. 169/2007, όπως ισχύει.

5. Διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας

Η αναπηρία κρίνεται από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές:

  • ΚΕΠΑ (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας), ή

  • ΑΣΥΕ (Ανώτατη Στρατιωτική Υγειονομική Επιτροπή) για όσους υπάγονται στο Π.Δ. 169/2007.

Όταν η αρμόδια επιτροπή είναι το ΚΕΠΑ:

  • Υποβάλλεται αίτηση πιστοποίησης μέσω της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας.

  • Ο ασφαλισμένος πρέπει να υποβάλει αίτηση στον ΕΦΚΑ εντός 4 μηνών από την έκδοση της απόφασης, ώστε να μην υπάρξει απώλεια ποσών σύνταξης.

6. Απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας

(Άρθρο 114 του Ν. 5078/2023)

Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας — είτε από κοινή νόσο, είτε από εργατικό ή εξωεργασιακό ατύχημα, είτε από επαγγελματική ασθένεια — μπορούν να εργαστούν χωρίς περικοπή της σύνταξής τους.

Επιπλέον, εξαιρούνται από την καταβολή του πρόσθετου πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ.

Πρόσφατες δημοσιεύσεις 

Μια σημαντική ρύθμιση για τη στήριξη των μακροχρόνια ανέργων προωθεί η ΔΥΠΑ, προσφέροντας τη δυνατότητα συνέχισης της ασφαλιστικής κάλυψης χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση για τον άνεργο.

Η δημόσια κλήρωση για την ενίσχυση των 1.000 ευρώ στους κατόχους προπληρωμένων καρτών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ πραγματοποιήθηκε σήμερα στις 15:00, στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Με ένα νέο πακέτο 9 μέτρων συνολικού ύψους 450 εκατομμυρίων ευρώ, η κυβέρνηση επιδιώκει να ανακουφίσει τόσο τα νοικοκυριά που επιβαρύνονται από το υψηλό κόστος στέγασης όσο και τους ιδιοκτήτες ακινήτων που αντιμετωπίζουν αυξημένες φορολογικές και λειτουργικές δαπάνες.

Η διαδικασία για τη χορήγηση προνοιακών παροχών σε άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις έχει αλλάξει από την 1η Ιανουαρίου 2019, όταν ο ΟΠΕΚΑ ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ευθύνη καταβολής των επιδομάτων.